Modaren iraunkortasuna eztabaidagai, Emaus Gizarte Fundazioak uztailaren 17an eta 18an antolatutako ehu uda ikastaroetan

Moda eta Iraunkortasunari buruzko Uda Ikastaroa uztailaren 17an eta 18an egin zen, eta 40 pertsona bildu zituen ehungintza-sektoreak etorkizunera dakartzan erronkei eta  aukerei buruzko hausnarketa burutzeko. Euskadin eta Estatuan eta erreferente diren 12 hizlarik parte hartu zuten, balio-kate osoaren ordezkaritza izan zuelarik —hasi ekoizpenetik eta diseinutik, eta birziklatze eta banaketaraino—. Egungo ereduaren beharrezko eraldaketari buruzko gogoeta- eta elkarrizketa-gune gisa finkatu zen ikastaroa.

Ehungintza da munduan gehien kutsatzen duen sektoreetako bat. Ekoizpen-eredu intentsiboa, globalizatua eta merkea du ezaugarri, eta ingurumen- eta gizarte-eraginak kanporatzen ditu. ikastaroan zehar adierazi zen bezala, gurean merke erosten duguna munduko beste leku batzuetako pertsonek ordaintzen dute, lanari zein ingurumenari dagokionez. Arlo horretan iraunkortasuna bermatze aldera, irtenbide teknikoak baino gehiago behar dira: eraldaketa kulturalak, sozialak eta pertsonalak ere behar dira, kontsumo- eta ekoizpen-paradigma berri bat finkatu ahal izateko.

Ikastaroan zehar buruturiko saioetan ekonomia zirkularra nabarmendu zen aldaketaren bultzatzaile gisa: hondakinak murrizteko, baliabideak aprobetxatzeko eta, gainera, laneratzeko zailtasun handiagoak dituzten pertsonentzako enplegua sortzeko. Zentzu horretan, kontratu erreserbatuak betetzeak duen garrantzia azpimarratu zuten, gizarteratzea bermatzeko tresna gisa. Jasangarritasunaren inguruko prestakuntza eta gaitasunak esparru akademikotik indartzeko beharra ere azpimarratu zuten, Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) bultzatzen dituen bezalako ekimenekin, zeharkako kultura zirkularra sustatzeko.

Erakundeetako ordezkariek azpimarratu zuten administrazio publikoek zeregin garrantzitsua dutela klima-gobernantza berri baten buru izateko, jasangarritasuna sektore guztietako zeharkako ardatz gisa integratuko duena eta klima-aldaketaren aurkako erronkari lehentasuna emango diona. Lurralde mailan, Euskadi berrerabilpenaren arloan erreferente bihurtzeko konpromisoa azaldu zen, balio-kate osoan eragile publiko eta pribatuen arteko lankidetza sustatuz.

Herritarren pentsamolde-aldaketa islatzen duten datuak ere partekatu ziren: bigarren eskua aukera erreal gisa finkatu da Espainiako kontsumitzaileen ia erdientzat (%43); tokiko merkataritzak, berriz, gero eta konpromiso handiagoa du slow eta smart fashion ereduekin. Hala ere, oraindik badago zer egina: gaur egun, ehungintzaren % 1 baino gutxiago birziklatzen da zuntzetik-zuntzerako sistema batean. Hala ere, onartzen da fast fashion-eko marka handiak ere hasi direla iraunkortasunean berrikuntzak egiten, sortzen duten inpaktuaz jabetuta.

Ikastaro horrek, sektorearen erronkak aztertzeaz gain, eredu bidezkoago, inklusiboago eta ingurunearekiko begirunetsuago baterantz doazen praktika eta estrategia egokiak ikusarazteko aukera eman zuen. Moda jasangarria ez da joera iragankorra, eragile guztiak inplikatzen dituen premiazko beharra baizik: erakundeak, enpresak, akademia, herritarrak eta merkataritza.